Zwolnienie podmiotowe z VAT vs. czynny podatnik VAT. Praktyczne zestawienie korzyści

Podstawa prawna – art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz.1570 ze zm.).

Limit zwolnienia – obrót 200.000 zł w skali roku.

Limit nie obejmuje – wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, sprzedaży wysyłkowej z terytorium Polski oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium Polski (sprzedaż przez Internet), odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczej, przychodów ze sprzedaży środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji (na podstawie przepisów o podatku dochodowym).

Oznacza to, że gdy podatnik przekroczy limit na skutek wykonania którejkolwiek z w/w czynności uznać należy, że jego przekroczenie nie nastąpiło.

Obliczenie kwoty limitu dla działalności rozpoczętej w trakcie roku – kwotę tę oblicza się na podstawie wzoru: 200.000 zł x LD/365. LD oznacza liczbę dni prowadzenia działalności pozostałą do końca roku.

Przykład:

Załóżmy, że przedsiębiorca rozpoczął działalność z dniem 1 marca ub.r. Do zakończenia tamtego roku obrót osiągnięty ze sprzedaży wyniósł 115.000 zł.

• 200.000 zł x 306/365 = 167.671,23 zł.

W tym przypadku podatnik może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, bowiem limit zwolnienia dla okresu prowadzenia działalności wynosi ponad 167.000 zł zaś obrót osiągnięty w tym czasie to zaledwie 115.000 zł.

Czynności wyłączające prawo do zwolnienia podmiotowego niezależnie od osiągniętego obrotu – ich wykonywanie powoduje konieczność bycia czynnym podatnikiem VAT.

Zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT zakres zwolnienia podmiotowego nie obejmuje następujących dostaw:

• towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT  (lista towarów do których nie mają zastosowania  zwolnienia od podatku określone w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o tym podatku),
• towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym; wyjątek stanowią trzy rodzaje towarów:

          1)  energia elektryczna (CN 27160000),

          2) wyroby tytoniowe,

          3) samochody osobowe inne niż zaliczone przez podatnika, na podstawie                      przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,

• budynków, budowli lub ich części, w przypadkach o których mowa w art.43 ust.1 pkt10 a i b ustawy o VAT,
• terenów budowlanych,
• nowych środków transportu,
• następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej, fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej ilości środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:

         1) preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),

         2) komputerów, wyrobów elektrycznych i optycznych (PKWiU 26),

         3) urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),

         4) maszyn i urządzeń gdzie indziej nie sklasyfikowanych (PKWiU) 28,

• hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:

        1) pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),

        2) motocykli (PKWiU ex 45.4);

Nie obejmuje podatników świadczących następujące usługi:

• prawnicze,
• w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
• jubilerskie,
• ściągania długów, w tym factoringu,
• świadczących dowolne usługi lecz nieposiadających siedziby działalności na terytorium Polski.

Zalety zwolnienia podmiotowego z VAT

Zalety bycia czynnym podatnikiem VAT

Brak obowiązku rejestracji, jako podatnik czynny.

Możliwość odliczenia VAT naliczonego od faktur zakupowych, co czyni takie zakupy tańszymi.

Brak obowiązku prowadzenia dokumentacji VAT związanej ze sprzedażą i zakupem.

Jest to korzystne przy znacznej liczbie dokumentów zakupu (faktur kosztowych), ze względu na możliwość wskazaną w punkcie powyżej.

Konieczność prowadzenia jedynie prostej ewidencji sprzedaży dla ustalenia, czy nie został przekroczony limit uprawniający do zwolnienia z tego podatku.

Zwiększenie konkurencyjności dla kontrahentów będących czynnymi podatnikami VAT.

Brak konieczności wystawiania faktur VAT.

Jest to korzystne dla importerów, gdyż importer ma prawo do odliczenia VAT z dokumentów celnych.

Cena sprzedawanych wyrobów i świadczonych usług może być niższa o kwotę naliczonego VAT, a ściślej o kwotę VAT, który nie musiał być naliczony.

Jest to korzystne dla podmiotów dokonujący znacznych inwestycji, w których to przypadku powstaje nadwyżka naliczonego VAT poprawiająca płynność finansową.

Zwolnienie jest korzystne, gdy kontrahentami przedsiębiorcy zwolnionego z VAT są przedsiębiorcy również z tego uprawnienia korzystający lub osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Korzyści są szczególnie odczuwalne, gdy sprzedaż następuje według stawek preferencyjnych (szczególnie przy stawce 0%), kiedy występuje nadwyżka podatku naliczonego nad należnym do zwrotu.

Brak konieczności ustalania stawek VAT na sprzedawane towary/świadczone usługi.

Możliwość zwiększenia kosztów o kwoty VAT niemożliwego do odliczenia.

Brak obowiązku wpłacania na konto urzędu skarbowego obliczonej kwoty VAT.